Rodzajniki w języku szwedzkim
Dzisiaj kilka wskazówek dotyczących tematu, który bywa nieintuicyjny i trudny na praktycznie każdym etapie nauki szwedzkiego – rodzajniki w języku szwedzkim.
Jak zapewne wiesz, rzeczowniki w szwedzkim mogą mieć rodzajnik en (w podręcznikach mowa wtedy o rodzaju utrum) lub ett (rodzaj neutrum). I jak zapewne wiesz, trudno czasem doszukać się jakichś logicznych zasad, które mogłbyby nam od razu powiedzieć, które słowo ma jaki rodzaj. Jest jednak kilka rzeczy, które mogą nieco ułatwić sprawę! Od każdej reguły mogą być wyjątki, ale ich znajomość w wielu sytuacjach może wam pomóc, kiedy nad rodzajnikiem się zastanawiamy.
- znacznie więcej jest słów z rodzajnikiem en – mówi się, że stanowią około 75-80% wszystkich szwedzkich rzeczowników. Oczywiście najlepiej jest znać rodzaj słówka, którego chce się użyć. Ale jeśli naprawdę nie wiesz i musisz zgadywać, to jest sporo większa szansa, że ma ono właśnie rodzajnik en!
- niemal wszystkie rzeczowniki określające ludzi i zwierzęta mają rodzajnik en. Wyjątkami są tu np. dziecko – ett barn, rodzeństwo – ett syskon, czy świadek – ett vittne
- często końcówka słowa może nam dużo podpowiedzieć – rodzajnik en mają m.in. rzeczowniki zakończone na -het (np. en lägenhet – mieszkanie), -else (np. en vistelse – pobyt) i -tion (np. en nation – naród)
- rodzajnik ett mają z kolei np. nazwy krajów (wyrażenie moja Polska przetłumaczymy więc jako mitt Polen) czy rzeczowniki zakończone na -eri (np. ett förräderi – zdrada)
- czasem mogą zdarzyć się dwa słowa, które wyglądają tak samo, a różnią się jedynie rodzajem – np. en val – wieloryb, ale ett val – wybór. Trzeba więc uważać, żeby zamiast nie miałem wyboru (jag hade inget val) nie powiedzieć przypadkiem nie miałem wieloryba (jag hade ingen val)!