Boże Narodzenie w Danii
Czy tradycje świąteczne Duńczyków różnią się od tych celebrowanych w Polsce?
Można stwierdzić, że świętowanie rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem grudnia – wtedy w domu pojawia się julekalender (kalendarz adwentowy). Może on przybierać różne formy, na przykład: kalenderlys (świeca z kreskami oznaczającymi kolejne dni, którą zapala się codziennie rano), pakkekalender (z ukrytymi drobnymi upominkami dla dzieci – po jednym na każdy dzień aż do 24 grudnia) lub TV – Julekalender (na każdy dzień jest przygotowany nowy odcinek serialu świątecznego, który ogląda się całą rodziną).
Podczas trwania świątecznego miesiąca organizowane są również julefrokoster, czyli śniadania w towarzystwie znajomych, rodziny lub współpracowników. 23 grudnia to tak zwana lillejuleaften, czyli “mała wigilia” – w domach unosi się już zapach przygotowywanych świątecznych przysmaków, a niektórzy właśnie w ten dzień dekorują swoje drzewka (juletræ).
Podczas juleaften (Wigilii) jedzone są również potrawy mięsne np. andesteg (pieczona kaczka) czy flæskesteg (pieczona wieprzowina) wraz z brunede kartofler (karmelizowanymi ziemniaczkami). Na deser tradycyjnie spożywa się risalamande (pudding ryżowy) z kirsebærsovs (sosem wiśniowym) – w puddingu ukryty jest migdał, a osoba, która go znajdzie dostaje drobny upominek. Goście tańczą również dookoła drzewka, śpiewając julesange (piosenki świąteczne) i julesalmer (kolędy). Pod choinką leżą oczywiście julegaver (prezenty), dostarczone przez Julemanden (odpowiednik św. Mikołaja) i jego pomocników – julenisser (elfy). Odpakowywanie prezentów odbywa się po śpiewaniu świątecznych piosenek – to oczywiście moment najbardziej wyczekiwany przez wszystkie dzieci.
Første i anden juledag (pierwszy i drugi dzień świąt) spędzane są podobnie jak w Polsce, w towarzystwie rodziny i bliskich znajomych.
A teraz czas na dawkę świątecznego słownictwa po duńsku:
Glædelig jul!
Natalia Szymańska
