Czasowniki frazowe w duńskim

W dzisiejszym wpisie zajmiemy się ważnym zagadnieniem gramatycznym, jakim są czasowniki frazowe w języku duńskim. Poznanie i używanie ich znacząco ułatwi Ci komunikację, jak i sprawi, że Twój duński wejdzie na wyższy poziom. Chętny by je poznać? Zapraszamy do lektury!

Wiele czasowników w języku duńskim tworzy frazy. Oznacza to, że czasowniki łączą się z inną częścią mowy, w tym przypadku przyimkiem i tworzą z nim konstrukcję, która modyfikuje ich znaczenie. Tego typu połączenia są stałe i należy nauczyć się ich na pamięć.

Aby lepiej zrozumieć o czym mowa, spójrz na poniższe przykłady:

• Han passer på sit barn. – On opiekuje się swoim dzieckiem.
• Barnet leger med legetøjet. – Dziecko bawi się zabawką.
• Pengene slår ikke til. – Nie mamy wystarczająco pieniędzy.
• Han ser træt ud. – On wygląda na zmęczonego.
• Vi må finde på en løsning. – Musimy znaleźć rozwiązanie.
• Hun kunne ikke holde op med at… – On nie może przestać (czegoś robić).
• Drengen blev ved med at græde. – Dziecko nie przestawało (w sensie kontynuowania czynności) płakać.
• Regnen hørte op. – Deszcz ustał.
• Jeg sov over mig. – Zaspałem.

Jak widzisz, w każdym z powyższych przykładów przyimek, z którym występuje czasownik, zmienia znaczenie całości. Sam czasownik at sove oznacza spać, ale at sove over sig oznacza już zaspać – np. na zajęcia czy do pracy. Oto więcej tego typu czasowników frazowych:

• at få øje på nogen/noget – zauważyć coś/kogoś
• at gifte sig – wziąć ślub
• at glæde sig til – cieszyć się na coś
• at gøre indtryk på nogen – robić wrażenie na kimś
• at slappe af – odpocząć, wyluzować się
• at svare på – odpowiadać na coś
• at sørge for – troszczyć się o coś/o kogoś
• at tro på – wierzyć w coś
• at tænke på – myśleć o czymś/o kimś
• at tænke over noget – zastanawiać się nad czymś
• at være klar over – być czegoś świadomym, wiedzieć coś
• at være dygtig til – być w czymś dobrym
• at gøre noget ved – zrobić coś z czymś
• at henvende sig til nogen – zwrócić się do kogoś
• at holde af nogen/noget – kochać/uwielbiać coś/kogoś
• at holde noget/nogen ud – wytrwać/wytrzymać coś lub kogoś (w ty przypadku znieść)
• ar høre på noget – słuchać czegoś (np. radia)
• at høre efter nogen – słuchać kogoś
• at lytte til noget – słuchać czegoś
• at komme i tanke om –  pomyśleć o czymś, przyjść na myśl
• at komme til skade – zranić się
• at lade som om… – udawać
• at lave noget om – zrobić coś ponownie
• at lave af noget – żyć z czegoś np. Hvad lever du af? – Z czego żyjesz?
• at lide af noget – cierpieć na coś (jakąś chorobę)
• at regne med nogen/noget – liczyć na coś lub kogoś
• at føle sig sikker på noget – czuć się w czymś pewnie
• at røre ved noget – dotknąć czegoś
• at råde nogen fra noget – odradzić komuś coś
• at råde nogen til noget – poradzić komuś o czymś
• at se frem til noget – nie móc się czegoś doczekać
• at se op til nogen – szanować, podziwiać kogoś
• at sige fra – odmówić czegoś
• at sige op – rezygnować z czegoś, też zwalniać się z pracy
• at sige til –powiedzieć o czymś, dać znać
• at skrive under på noget – podpisać coś/się pod czymś
• at slå til – uderzać (np. o winie do głowy)/uderzać, padać np. o deszczu
• at springe noget over – ominąć coś (mur albo temat)
• at stole på nogen – ufać komuś
• at stræbe efter noget – dążyć do czegoś
• at trænge til noget – potrzebować czegoś
• at tænke sig om –  zastanowić się nad czymś
• at vare ved – trwać (np. o filmie, deszczu)
• at vænne sig til noget – przyzwyczaić się do czegoś
• at være bange for noget/nogen – bać się czegoś/kogoś
• at være glad for noget – być zadowolonym z czegoś (np. z nowego samochodu)
• at være glad over noget – cieszyć się czymś (np. mieszkaniem w danym miejscu albo swoją pasją)
• at være ked af noget – być przykro/żałować czegoś
• at være nødt til noget – musieć coś zrobić, być do czegoś zmuszonym
• at være vant til noget – być przyzwyczajonym do czegoś

Na dzisiaj to już wszystko, ale jeśli chcesz poznać więcej duńskich konstrukcji, koniecznie zapisz się na nasz kurs indywidualny KLIK! lub grupowy KLIK! Nasi eksperci od duńskiego chętnie poszerzą Twoje słownictwo i przekażą Ci niezbędną wiedzę gramatyczną.

A jeszcze więcej o duńskiej kulturze, słownictwie i gramatyce znajdziesz także na naszej grupie na facebooku i innych wpisach na blogu. 

Aby zawsze być na bieżąco zapraszamy też na naszego instagrama.