Duńskie czasowniki nieregularne
Tak jak w każdym języku, tak i w duńskim mamy do czynienia z nieregularną odmianą czasowników. Nie jest to ulubione zagadnienie gramatyczne osób uczących się duńskiego, jednak pewne zasady trzeba opanować i nauczyć się odmiany na pamięć, ponieważ znajomość form czasowników jest bardzo ważna. Poniżej znajdziesz najczęściej używane duńskie czasowniki nieregularne i ich odmianę.
W duńskim istnieją oczywiście czasowniki, które odmieniają się regularnie i w czasie przeszłym przyjmują końcówkę -ede lub -te, są to svagt bøjede verber (czasowniki słabe), zwane też regelmæssige verber (czasowniki regularne). Dzisiaj jednak zajmujemy się nieregularną koniugacją tj. stærke verber (czasownikami mocnymi). Uregelmæssige verber charakteryzują się zmianą rdzenia w temacie wyrazu w formie præteritum (w czasie przeszłym), co oznacza, że ich odmiany trzeba nauczyć się na pamięć.
Dlatego też dla usystematyzowania informacji podzielimy sobie formy czasowników na 4 części.
Infinitiv (bezokolicznik) Nutid (cz. teraźniejszy) Datid (cz. przeszły prosty) Førnutid (cz. przeszły złożony)
Zacznijmy od czasowników posiłkowych, które również odmieniają się nieregularnie:
- at være – er – var – har været (być)
- at have – har – havde – har haft (mieć)
- at tage – tager – tog – har taget (wziąć/wyruszyć)
- at gøre – gør – gjorde – har gjort (zrobić)
- at se – ser – så – har set (widzieć)
- at skrive – skriver – skrev – har skrevet (pisać)
- at drikke – drikker – drak – har drukket (pić)
- at gå – går – gik – har/er gået (iść)
- at få – får – fik – har fået (dostać)
- at stå – står – stod – har stået (stać)
- at komme – kommer – kom – er kommet (przyjść)
- at sove – sover – sov – har sovet (spać)
- at hedde – hedder – hed – har heddet (nazywać się)
- at hjælpe – hjælper – hjalp – har hjulpet (pomóc)
- at spørge – spørger – spurgte – har spurgt (pytać)
- at blive – bliver – blev – er blevet (być/zostać/stać się)
- at sige – siger – sagde – har sagt (powiedzieć)
- at give – giver – gav – har givet (dać)
- at finde – finder – fandt – har fundet (znaleźć)
Żeby ułatwić sobie naukę czasowników, najlepiej podzielić je na 3 grupy: z końcówką -ede, z końcówką -te i grupę czasowników nieregularnych, których trzeba nauczyć się na pamięć!
