Duńskie spójniki współrzędne
Dużo ostatnio pisaliśmy o budowie zdania w języku duńskim, więc koniecznie nadrób wcześniejszy wpis o prostym szyku zdania. Ta wiedza z pewnością się dzisiaj przyda, bo duńskie spójniki współrzędnie łączą właśnie zdania o prostym szyku. A więc kolejna lekcja gramatyki przed nami!
Duńskie spójniki współrzędne:
- OG – i
- MEN – ale
- ELLER – lub
- SÅ – więc
- FOR – ponieważ* (nie mylić z fordi, który jest spójnikiem podrzędnym!)
- SAMT – oraz
Wskazówka: Zapamiętaj wszystkie spójniki współrzędne, bo po nich występuje prosty szyk zdania. Wszystkie inne spójniki będą spójnikami podrzędnymi, które wprowadzają szyk zdania podrzędnego.
Przykłady zdań:
- Han har lige fået en ny lejlighed, og han skal snart flytte. – Właśnie dostał nowe mieszkanie i niedługo się przeprowadzi.
- Hun er lige dumpet til eksamen, så hun er selvfølgelig skuffet. – Dopiero co oblała egzamin, więc na pewno jest zawiedziona.
- Det er solskinsvejr i dag, men jeg kan ikke gå ud, for jeg skal arbejde hele dagen. – Dzisiaj jest słoneczna pogoda, ale nie mogę wyjść, bo muszę cały dzień pracować.
- Vi kan rejse til udlandet, eller vi kan besøge vores familie på landet. – Możemy jechać za granicę, albo możemy odwiedzić naszą rodzinę na wsi.
Rozbudowana wersja spójników współrzędnych:
- BÅDE … OG – zarówno…, jak i
Vi kan både se en film, og gå på restauranten i aften. – Możemy zarówno obejrzeć film, jak i pójść do restauracji wieczorem.
- HVERKEN … ELLER – ani… ani…
Han har det hverken værre eller bedre. – Nie czuje się ani gorzej, ani lepiej.
- ENTEN … ELLER – albo… albo…
Jeg skal enten i biografen eller i teatret. – Idę albo do kina, albo do teatru.