10 par duńskich słów, które są często mylone

Przy nauce nowego języka napotykamy się często na problemy związane z odróżnieniem od siebie słów, które mają podobne znaczenie. W języku duńskim również występują typowe błędy, wynikające z małych nieporozumień w znaczeniu danych słów. Dziś postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i prezentujemy 10 par duńskich słów, które są często mylone:

Ligge eller lægge

At ligge oznacza leżeć – jest to czasownik oznaczający stan (czasownik nieprzechodni).

At lægge oznacza natomiast położyć – czasownik sygnalizujący ruch, wykonawcą czynności jest podmiot, który sprawia, że dany przedmiot leży.

• Bogen ligger på bordet – Książka leży na stole.
• Jeg lægger bogen på bordet – Kładę książkę na stół.

Nogle eller nogen

Nogle oznacza: kilku, kilka, trochę – więcej niż 1. Używamy w zdaniach oznajmujących przed rzeczownikami w liczbie mnogiej.

• Jeg har nogle penge – Mam trochę pieniędzy.

Nogen oznacza z kolei: ktoś, ktokolwiek, jakiś, jakaś, niektórzy, jacyś, jakieś. Stosujemy w zdaniach oznajmujących i pytających oraz w zdaniach przeczących z ikke (w znaczeniu nikt):

• Er der nogen hjemme? – Czy ktoś jest w domu?
• Der er nogen, der banker på døren – Ktoś puka do drzwi.
• Der kom ikke nogen – Nikt nie przyszedł.

Hans/hendes eller sin/sit/sine

W tej parze słów najlepiej podać przykład który zapadnie w pamięć 😉

Hans/hendes – jego/jej

Sin/sit/sine – swój/swoja/swoje

• Hun kysser hendes mand – Ona całuje jej męża (czyjegoś męża – innej kobiety).
• Hun kysser sin mand – Ona całuje swojego męża.

Zatem jeśli mamy do czynienia z podmiotem w 3. os. l. poj. trzeba zwrócić uwagę, czy dopełnienie należy do podmiotu, czy też do kogoś innego. W przykładzie naszego zdania druga kobieta (hendes) nie byłaby raczej zadowolona 😉

Synes eller tror

Trudno jest znaleźć polskie odpowiedniki, jeśli chodzi o tłumaczenie tej pary słów. Możemy przetłumaczyć je jako: uważam, sądzę, myślę, podejrzewam. Rozważmy więc przykłady:

• Nu har vi kørt i 2 timer. Tror du, der er langt endnu til hotellet? – Jedziemy już dwie godziny. Podejrzewasz, że jeszcze daleko do hotelu?

Zdanie pokazuje, że nie znamy odpowiedzi na pytanie: możemy tylko podejrzewać, czy jeszcze daleko. Możemy też poznać odpowiedź na pytanie, sprawdzając mapę. TROR sygnalizuje, że odpowiedź na pytanie jest możliwa do sprawdzenia.

• Jeg synes, der er langt fra Næstved til København. Jeg kører turen hver dag. – Sądzę że z Næstved do Kopenhagi jest daleko. Pokonuję trasę codziennie.

W tym przykładzie kluczowe jest drugie zdanie, które mówi nam, że podmiot zna drogę i uważa, że jest długa. SYNES wskazuje, że mamy do czynienia z czyjąś personalną opinią. Nie jest to fakt, który można podważyć, czy też sprawdzić.

Som eller hvilken

Som to zaimek względny; używany jako spójnik zdania podrzędnego w odniesieniu do osoby lub rzeczy wspomnianej wcześniej.

• Det er en stor udfordring, som jeg ser meget frem til. – To duże wyzwanie, na które bardzo się cieszę.

Hvilken/Hvilket/Hvilke – jaki/jaka/jakie, który/która/które; jest zaimkiem pytającym. Problem pojawia się jednak, gdy zaimek jest wprowadzeniem zdania podrzędnego:

• Jeg ønskede at vide, hvilke konsekvenser sygdommen havde. – Chciałam wiedzieć, jakie konsekwencje niosła ze sobą choroba.

Używany jest również jako zaimek względny, aby odnieść się do poprzedniej części zdania lub do całej treści poprzedniego zdania.

• De var trætte, hvilket ikke var helt uforståeligt. – Byli zmęczeni, co nie było zupełnie niezrozumiałe.

Hvis eller om

Hvis oznacza jeśli. Stosujemy go jako spójnik zdania podrzędnego lub w zdaniach warunkowych.

UWAGA! Nie mylić z angielskim odpowiednikiem if, który oznacza również czy. HVIS nie oznacza CZY!

• Du består din prøve, hvis du øver dig. – Zdasz test, jeśli poćwiczysz.

Om oznacza czy lub o (pytać o):

• Jeg ved ikke, om jeg elsker ham. – Nie wiem, czy go kocham.
• Ved du, om vi har fri på mandag? – Wiesz, czy mamy wolne w poniedziałek?

Da eller når

Zarówno da jak i når oznaczają gdy. Jednak da odnosi się do przeszłości, a når do teraźniejszości.

• Jeg holdt en stor fest, da jeg blev 30. Jeg holder tit fest, når jeg har fødselsdag. – Urządziłam duże przyjęcie, gdy skończyłam 30 lat. Często wyprawiam przyjęcie, gdy mam urodziny.

Af eller ad

Af – z dala od czegoś, o jakiejś sprawie lub przyczynie; używane w odniesieniu do ruchów od czegoś:

• Tag gryden af komfuret (væk fra). – Zdejmij garnek z kuchenki (z dala od).
• Flasken var fuld af vand (årsag). – Butelka była pełna wody (kogo,czego? przyczyna).

Ad – obok, nad lub przez coś, w kierunku; albo w związku z celem jakiegoś ruchu czy wypowiedzi.

• Hun trak på skuldrene ad ham (målet for noget). Wzruszyła na niego ramionami (cel czegoś).
• Hun stirrede ud ad vinduet (igennem). Wpatrywała się w okno (przez).

Selvom eller alligevel

Selvom oznacza mimo że, chociaż;  jest spójnikiem, wprowadza zdanie podrzędne.

• Selvom alle sagde, jeg var rigtig god, så troede jeg ikke nok på mig selv. – Mimo że/Chociaż wszyscy mówili, że byłam naprawdę dobra, nie wierzyłam w siebie wystarczająco.

Alligevel oznacza jednak, mimo wszystko; jest przysłówkiem. Może być umieszczony zarówno na pierwszym, jak i na ostatnim miejscu w zdaniu, albo w miejscu przysłówka centralnego po pierwszym czasowniku.

• Luis savner sommetider familien, vennerne og kulturen i Brasilien. Alligevel er han glad for at spille i Danmark. – Luis tęskni czasem za rodziną, przyjaciółmi i kulturą w Brazylii. Mimo to/Jednak jest zadowolony, że może grać w Danii.

Skælsdord og bandeord

Skældsord (wyzwiska, obelgi) służą do obrażania kogoś, np. idiot (idiota).

Bandeord (przekleństwa, wulgaryzmy) wzmacniają wyrażaną przez ciebie emocję, np. fandeme (do cholery).

To już wszystkie przykłady spośród 10 par duńskich słów, które są często mylone. Mamy nadzieję, że ten wpis ułatwi Ci stosowanie wymienionych słów i rozwieje wszelkie wątpliwości, jeśli chodzi o różnicę w ich znaczeniu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o języku duńskim, wpadaj na kurs! Zapraszamy również na naszego Insta i TikToka.