5 czerwca – dzień konstytucji w Danii
Na przełomie maja i czerwca Duńczycy mogą cieszyć dużą ilością wolnych dni. W tym roku kalendarz ułożył się w taki sposób, że niemal 3 tygodnie z rzędu przypadły długie weekendy. Wolnym dniem był 18 maja, 29 maja, a wiele osób miało również wolne 5 czerwca – kiedy obchodzony jest Dzień Konstytucji w Danii. A o tym święcie jest właśnie dzisiejszy wpis.
Dzień Konstytucji 5 czerwca to rocznica wejścia w życie pierwszej duńskiej konstytucji: Konstytucji Czerwcowej z 1849 r., oraz późniejszych konstytucji z 1915 i 1953 roku.
W dniu 5 czerwca 1849 r. król Frederik VII podpisał pierwszą wolną ustawę zasadniczą, Konstytucję Królestwa Danii. Stanowiła ona podstawę rządów politycznych w Danii do 1915 r., kiedy zastąpiła ją nowa konstytucja.
Uwaga! W niektórych układach zbiorowych dzień ten uznawany jest za pół lub cały dzień wolny od pracy. Dzień Konstytucji nie jest jednak w Danii oficjalnym dniem wolnym od pracy w przeciwieństwie do świąt narodowych obchodzonych w Norwegii i Szwecji.
Konstytucje z 1915 i 1953 roku
W 1915 roku kobiety otrzymały powszechne i równe prawa wyborcze. Szereg organizacji kobiecych zorganizowało demonstrację konstytucyjną w Pałacu Amalienborg, aby zaznaczyć fakt, że uzyskały one również obywatelstwo polityczne.
Jednym z głównych powodów, dla których przyjęto poprawkę konstytucyjną w 1953 r., był fakt, że Frederik IX (urodzony w 1899 r., regent w latach 1947-1972) miał trzy córki, ale żadnego syna. Zgodnie z ówczesną konstytucją, tron miał objąć brat Frederika IX, Knud. Poprawka konstytucyjna wprowadziła sukcesję kobiet na tronie, ale tylko wtedy, gdy urzędujący regent nie ma synów. Oprócz zmian w ustawie zasadniczej z 1953 r. o sukcesji tronu status Grenlandii został zmieniony z kolonii na terytorium autonomiczne Danii.
Jeśli chodzi o obecną ustawę dotyczącą sukcesji tronu, to pierworodny jest następcą tronu – niezależnie od płci. Zmianę tę przyjął duński parlament w dniu 2 czerwca 2009 r. Więcej informacji na: Det Store Danske.
Święto Konstytucji dzisiaj
Obecnie wiele partii politycznych, związków zawodowych i instytucji edukacyjnych organizuje wiece z okazji Dnia Konstytucji. Towarzyszą im przemówienia i debaty na temat demokracji, wizji politycznych i obywatelstwa. Dzień Konstytucji pozostaje więc dniem świętowania i walki o demokrację.