Jak otwierać i zamykać/włączać i wyłączać po fińsku
Jak otwierać i zamykać/włączać i wyłączać po fińsku? Są to przydatne zwroty, które czasem mogą nam jednak umknąć. Mamy nadzieję, że dzisiejszy wpis rozwieje wszelkie wątpliwości!
Na początek przedstawimy zwroty związane z otwieraniem i zamykaniem:
avata – otwierać
Minä avaan oven. – Otwieram drzwi.
Avaa ikkuna! – Otwórz okno!
sulkea v zamykać
(Uwaga! Należy pamiętać, że w czasowniku „sulkea” zachodzi dość nietypowa zmiana stopnia lke~lje. Więcej o zmianie stopnia przeczytasz tutaj).
Hän sulki oven varovasti. – On / ona zamknął / zamknęła ostrożnie drzwi.
Kauppa suljettiin aikaisin tänään juhlapäivän vuoksi. – Sklep zamknięto wcześniej z powodu święta.
Przy okazji tych dwóch słówek warto przypomnieć, że w języku fińskim występują czasowniki przechodnie (transitiiviverbit) i nieprzechodnie (intransitiiviverbit). W uproszczeniu – intransitiiviverbit często możemy na polski przetłumaczyć z pomocą zaimka zwrotnego „się”.
Nieco problematyczne może jednak być to, że czasowniki przechodnie i nieprzechodnie mogą być bardzo podobne do siebie. Również czasowniki „otwierać” i „zamykać” mogą występować w wersji przechodniej i nieprzechodniej. Poniżej dołączamy zatem jeszcze wersję nieprzechodnią:
avautua – otwierać się
Ovi avautuu. – Drzwi otwierają się.
sulkea – zamykać się
Kahvila sulkee ovensa elokuun lopussa. – Kawiarnia zamyka się pod koniec sierpnia.
Włączanie i wyłączanie
sytyttää – zapalać (słówka tego można użyć zarówno mówiąc o świetle, jak i ogniu)
Sytytän valot. – Zapalam światło.
Sytytän kynttilän. – Zapalam świeczkę.
Istnieją również inne słówka, których możemy użyć, gdy coś włączamy (i gdy niekoniecznie jest to światło).
laittaa päälle – włączyć (jest to słówko o bardzo szerokim zastosowaniu; możemy użyć go np. mówiąc o włączaniu światła, ale także o włączaniu urządzeń elektronicznych).
Laitan valot päälle. – Włączam światło.
Näyttö voidaan laittaa päälle painamalla painiketta. – Ekran można włączyć przyciskając przycisk.
laittaa pois päältä – zwrot analogiczny do tego powyżej, użyjemy go jednak, gdy wyłączamy jakieś urządzenie. Np.:
Laita puhelin pois päältä. – Wyłącz telefon.
Laitatko television pois päältä? – Wyłączysz telewizor?
sammuttaa – zgasić; także tego zwrotu możemy użyć np. przy wyłączaniu światła lub różnych urządzeń.
Sammuta valo! – Zgaś światło!
Muista sammuttaa valo, kun lähdet töihin. – Pamiętaj, żeby wyłączyć światło, jak wyjdziesz do pracy.
(Uwaga! Czasowniki „sammuttaa” i „sytyttää” również mogą występować w formie przechodniej i nieprzechodniej. Nieprzechodnia forma będzie brzmiała „sammua” („wyłączać się”) oraz „syttyä” (zapalać się).