Język duński: forma określona w liczbie pojedynczej

Dzisiaj sięgamy do samego początku i przyglądamy się formie określonej rzeczownika w liczbie pojedynczej. Zagadnienie niełatwe, ponieważ zupełnie nieznane w języku polskim, ale jakże niezbędne w duńskim! Tworzenie jej nie powinno jednak stanowić problemu, a poniższe reguły na pewno Wam to ułatwią.

Formę określoną w liczbie pojedynczej tworzymy poprzez dodanie rodzajnika rzeczownika -en bądź -et do końca wyrazu:

en lejlighed – lejligheden
et hus – huset

Warto jednak zwrócić uwagę na rzeczowniki, które kończą się na samogłoskę nieakcentowaną -e. W tym przypadku rzeczowniki przyjmą końcówkę –n bądź -t:

en kage – kagen
et vidne – vidnet

Wyjątkiem są jednak rzeczowniki jednosylabowe kończące się na -e oraz wielosylabowe kończące się na -e albo -er, które akcentowane są na ostatniej sylabie. Wówczas przyjmują one pełną końcówkę -en lub -et:

en café – cafeen
et resumé – resumeet

Sporą grupę stanowią rzeczowniki, kończące się na -el, -en oraz -er, które przy tworzeniu formy określonej tracą -e, a niektóre także podwójne -d czy -m:

en cykel – cyklen
et eksempel – eksemplet
et middel – midlet

Od tej zasady znajdziemy jednak sporo wyjątków jak na przykład w słowie kuchnia czy siostra:

en søster – søsteren
et køkken – køkkenet

Wyróżnić należy także tę grupę rzeczowników, które podwajają swoje spółgłoski.

Warto więc zapamiętać, że są to rzeczowniki jednosylabowe, które kończą się na -b, -d, -f, -g, -k, -l, -m, -n, -p, -r, -s oraz -t i są poprzedzone samogłoską:

en nød – nødden
et par – parret

oraz rzeczowniki z końcówką – dom:

en sygdom – sygdommen

czy także rzeczowniki wielosylabowe pochodzenia obcego, kończące się na -k, -p czy -t:

et institut – instituttet

Martyna Kaczmarska