Dzisiaj sięgamy do samego początku i przyglądamy się formie określonej rzeczownika w liczbie pojedynczej. Zagadnienie niełatwe, ponieważ zupełnie nieznane w języku polskim, ale jakże niezbędne w duńskim! Tworzenie jej nie powinno jednak stanowić problemu, a poniższe reguły na pewno Wam to ułatwią.
Formę określoną w liczbie pojedynczej tworzymy poprzez dodanie rodzajnika rzeczownika -en bądź -et do końca wyrazu:
en lejlighed – lejligheden
et hus – huset
Warto jednak zwrócić uwagę na rzeczowniki, które kończą się na samogłoskę nieakcentowaną -e. W tym przypadku rzeczowniki przyjmą końcówkę –n bądź -t:
en kage – kagen
et vidne – vidnet
Wyjątkiem są jednak rzeczowniki jednosylabowe kończące się na -e oraz wielosylabowe kończące się na -e albo -er, które akcentowane są na ostatniej sylabie. Wówczas przyjmują one pełną końcówkę -en lub -et:
en café – cafeen
et resumé – resumeet
Sporą grupę stanowią rzeczowniki, kończące się na -el, -en oraz -er, które przy tworzeniu formy określonej tracą -e, a niektóre także podwójne -d czy -m:
en cykel – cyklen
et eksempel – eksemplet
et middel – midlet
Od tej zasady znajdziemy jednak sporo wyjątków jak na przykład w słowie kuchnia czy siostra:
en søster – søsteren
et køkken – køkkenet
Wyróżnić należy także tę grupę rzeczowników, które podwajają swoje spółgłoski.
Warto więc zapamiętać, że są to rzeczowniki jednosylabowe, które kończą się na -b, -d, -f, -g, -k, -l, -m, -n, -p, -r, -s oraz -t i są poprzedzone samogłoską:
en nød – nødden
et par – parret
oraz rzeczowniki z końcówką – dom:
en sygdom – sygdommen
czy także rzeczowniki wielosylabowe pochodzenia obcego, kończące się na -k, -p czy -t:
et institut – instituttet
Martyna Kaczmarska
