Hejsan! W dzisiejszym poście będzie o tym, jak powiedzieć „nie” – czyli negacja w szwedzkim. Jest to wbrew pozorom temat, w którym na nieuważnych może czekać trochę językowych pułapek, dlatego warto się nieco w niego zagłębić – zapraszamy do lektury!
Słówkiem, którym najczęściej tworzy w szwedzkim przeczenia, jest oczywiście inte. Warto pamiętać, że w przeciwieństwie do polskiego słówka występuje ono nie przed, a po pierwszym czasowniku w zdaniu. Nie wiem to więc jag vet inte, nie pamiętam to jag kommer inte ihåg itp.
Przeczenie można też wyrazić takimi słówkami jak aldrig (nigdy), ingen (nikt) czy inget (nic). Sprawą, która może z punktu widzenia użytkowników polskiego nie być do końca intuicyjna jest to, że w szwedzkim nie występuje podwójne przeczenie.
Co to znaczy w praktyce? Chodzi o to, że w polskich zdaniach często przeczymy tak naprawdę dwa razy, np. w zdaniu nigdy tego nie robiłem zarówno słowo nigdy jak i nie tworzą przeczenie. W szwedzkim (co jest, jak się nad tym zastanowić, całkiem logiczne) przeczymy tylko raz, a więc po powyższych słówkach przeczących nie używamy już inte – przeczenie jest już w nich zawarte. Powyższe zdanie nigdy tego nie robiłem to więc po szwedzku jag har aldrig gjort det, nikt tego nie wie to ingen vet det, a nic nie mówiłem to jag sa inget – inte jest już w tych zdaniach zbędne.
To chyba najważniejsze, co trzeba wiedzieć o tym, jak wygląda negacja w szwedzkim. Ale uwaga, bo m.in. na znakach drogowych czy ogłoszeniach w Szwecji można się natknąć na inne słówko przeczące. Na przykład znak ej tillträde – dosłownie nie przejście, czyli po polsku wstęp wzbroniony. Właśnie ta pierwsza część, ej, zastępuje tam inte – jest to wariant raczej nieużywany w normalnym języku, ale widoczny na przykład w pismach urzędowych czy właśnie na znakach – bardzo ważna jest wtedy oszczędność miejsca, a ej to zawsze o dwie litery mniej niż inte!
Podczas wizyty w Szwecji możecie się też natknąć na inny wariant przeczenia, czyli słówko icke. Znowu, w codziennym języku jest to wariant już raczej nieużywany (chociaż kiedyś to właśnie on był dominujący, a w duńskim i norweskim do dzisiaj zostało słowo ikke). Ostał się jednak w niektórych złożeniach, tak więc prosząc o pokój dla niepalących, chcemy ett rum för icke-rökare. Samo inte nie zawsze więc wystarczy!
