Norweskie spójniki współrzędne
Dzisiaj na tapet weźmiemy gramatykę, a konkretniej norweskie spójniki współrzędne. O zdaniach prostych pisaliśmy niedawno, wpis znajdziesz – tutaj.
W niemal każdym języku spójniki pełnią kluczową rolę w konstruowaniu płynnego tekstu. Są one używane do łączenia słów, fraz i zdań we wspólną całość. W języku norweskim mamy pięć podstawowych spójników, a nazywają się one konjunksjoner.
OG
Używamy, gdy chcemy dodać więcej informacji. Przetłumaczymy na polski jako i lub oraz, przykład:
- Jeg skal på kino og restaurant med venner i dag. – Idę dzisiaj do kina i do restauracji z przyjaciółmi.
MEN
Tego słowa używamy by wyrazić kontrast, oznacza ale, przykład:
- Jeg liker å spise kjøtt, men jeg liker ikke å spise fisk. – Lubię jeść mięso, ale nie lubię jeść ryb.
ELLER
Używamy, kiedy chcemy powiedzieć o wyborze, o jakiejś alternatywie – oznacza lub / albo, przykład:
- Vil du ha kaffe eller te? – Chcesz kawę czy herbatę?
FOR
Gdy chcemy powiedzieć o powodzie czegoś lub dlaczego coś się stało. Przetłumaczymy jako bo / ponieważ, przykład:
- Hun sto opp tidlig, for hun ville ikke være forsinket. – Wstała wcześnie, ponieważ nie chciała być spóźniona.
SÅ
Używamy by pokazać konsekwencje czegoś lub do czego coś prowadzi. Przetłumaczymy jako więc, przykład:
- Jeg var tørst, så jeg drakk et glass vann. – Byłam spragniona, więc napiłam się szklanki wody.
Norweski posiada również inne, podwójne spójniki współrzędne, które są bardziej zaawansowane.
BÅDE…OG
Tych spójników używamy, gdy chcemy nazwać dwie lub więcej rzeczy, przetłumaczymy jako: zarówno…, jak i, przykład:
- Han studerer både biologi og kjemi. – On studiuje zarówno biologię, jak i chemię.
ENTEN…ELLER
Używamy, gdy istnieją alternatywy, między którymi musimy wybrać. Przetłumaczymy to jako: albo…albo, przykład:
- Vi skal spise enten kjøtt eller fisk. – Zjemy albo mięso albo rybę.
VERKEN…ELLER
Oznacza to samo co både…og, jednak w negatywnym znaczeniu. Przetłumaczymy: ani…ani, przykład:
- Hun liker verken å spise grønnsaker eller frukt. – Ona nie lubi jeść ani warzyw ani owoców.