Godziny po szwedzku
Hej! Z dzisiejszego posta dowiecie się, jak odpowiedzieć na pytanie „Vad är klockan?” - tematem będą godziny po szwedzku.
Język duński należy do grupy języków północnogermańskich. Oprócz Danii, jest on używany jako język urzędowy na Grenlandii i Wyspach Owczych. Oficjalnie uznany jest standardowy wariant języka pisanego czyli rigsdansk lub inaczej rigsmål, wzorowany na dialekcie zelandzkim. Oprócz zelandzkiego wyróżnia się też inne dialekty m.in. fioński i jutlandzki, jednak są one uznawane za niszowe.
Mapa dialektów
Alfabet duński ma 29 liter i nie różni się zbytnio od innych alfabetów europejskich, dodane są do niego jednak trzy charakterystyczne litery: Æ æ, Ø ø oraz Å å (ta ostatnia zapisywana wcześniej jako Aa/aa; taka pisownia pozostała w przypadku niektórych nazw własnych). Wyrazy zaczynające się na te litery znajdują się na końcu słowników.
Poniżej alfabet duński i jego uproszczona wymowa:
Film z wymową alfabetu: https://youtu.be/uBuI9XEQLeU
W języku duńskim w formie mianownika mamy następujące zaimki osobowe:
Zaimki han i hun odnoszą się do ludzi, natomiast den i det do zwierząt, przedmiotów i zjawisk. De odnosi się zarówno do ludzi, zwierząt i przedmiotów w liczbie mnogiej.
*Zaimek De pisany wielką literą jest formą grzecznościową, którą tłumaczymy jako Pan/Pani/Państwo. Forma ta jest jednak rzadko używana.
Przed każdym duńskim rzeczownikiem stawiamy rodzajnik. Istnieją dwa rodzaje dla liczby pojedynczej: nienijaki (utrum) – en i nijaki (neutrum) – et. W liczbie mnogiej nie ma podziału na rodzaje. Rodzaje poszczególnych rzeczowników w języku polskim i duńskim nie zawsze się pokrywają, dlatego podczas nauki nowych rzeczowników warto uczyć się od razu również ich rodzajników.
Czasownikiem w bezokoliczniku występuje z at np. at hedde (nazywać się), at spise (jeść), at bo (mieszkać).
Tworząc formę osobową czasownika usuwamy at i do tematu bezokolicznika dodajemy końcówkę -r np. hedder, spiser, bor. Od tej zasady występują jednak wyjątki np. at være (być) -> er, at have (mieć) -> har, at gøre (robić) – gør, at synes (myśleć) – synes.
Dla każdej osoby czasownik ma taką samą formę:
Jeg spiser. Ja jem. Du spiser. Ty jesz. Han/hun/den/det spiser. On/ona/ono je. Vi spiser. My jemy. I spiser. Wy jecie. De spiser. Oni/one jedzą.
Czasowniki dzielimy na słabe i mocne, w zależności od tego jak odmieniają się one przez czasy. Słabe czasowniki dzielą się na dwie grupy. W pierwszej grupie czas przeszły tworzy się poprzez dodanie końcówki -de lub -ede do bezokolicznika. Druga grupa czasowników tworzy czas przeszły poprzez dodanie końcówki -te. Czasowniki mocne odmieniają się nieregularnie.
Poniżej tabela z odmianą przykładowych czasowników:
Duński jest jednym z tych języków, gdzie bardzo ważna jest prawidłowa wymowa. Błędne wymówienie wyrazu może doprowadzić do nieporozumień podczas rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka. Pomocne w nauce prawidłowej wymowy jest odsłuchiwanie dialogów, utworów lub oglądanie filmów po duńsku.
Najważniejsze zasady wymowy niektórych liter i dwugłosek duńskich
Strona na której można posłuchać wymowy poszczególnych głosek w przykładowych wyrazach: http://www.dunski.slowka.pl/artykuly,dunski-wymowa,m,1707.html
Charakterystyczną cechą języka duńskiego jest również stød, czyli zjawisko fonetyczne powstające przy zwarciu krtaniowym. Brzmi to mniej więcej tak, jakby rozmówca “zaciął się” w połowie wyrazu. Jest to ważne, gdyż niektóre wyrazy różnią się między sobą jedynie występowaniem lub brakiem stød. Poniżej link do anglojęzycznego filmiku, który może być pomocny w zrozumieniu tego zjawiska:
Duńskiej wymowy uczymy za darmo na naszym Instagramie. Sprawdź koniecznie nasze mini-lekcje!
To już wszystkie podstawowe informacje o języku duńskim. Zapraszamy również do facebookowej grupy Mestera oraz na fanpage, gdzie codziennie pojawiają się nowe, przydatne materiały. O nietypowości języka duńskiego rozmawiamy także na naszym kanale na youtube.
Do wyboru:
zajęcia indywidualne
oraz zajęcia w parze
a także zajęcia w grupie
Nie wiesz na jakim poziomie jesteś? Rozwiąż nasz test poziomujący!
Polecane wpisy
Hej! Z dzisiejszego posta dowiecie się, jak odpowiedzieć na pytanie „Vad är klockan?” - tematem będą godziny po szwedzku.
Wakacje w pełni, dlatego na naszym blogu nie mogło zabraknąć wakacyjnego wpisu! Dziś czeka na Ciebie norweskie słownictwo związane z podróżowaniem.
Cześć! Tym razem przedstawimy Wam różne wyrażenia i idiomy z duńskim czasownikiem at snakke, co oznacza mówić / rozmawiać oraz at tale, który również oznacza mówić. Oba czasowniki można
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checkbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |