Podstawowe informacje o języku szwedzkim
Jeśli zaczynasz właśnie swoją przygodę ze szwedzkim lub dopiero planujesz ją zacząć, ten post jest dla Ciebie! Znajdziecie tu podstawowe informacje o języku szwedzkim, które pokażą, że jest to naprawdę wyjątkowy język oraz które ułatwią Wam naukę. Mam nadzieję, że po przeczytaniu zgodzicie się ze mną, że szwedzki wcale nie jest taki trudny, jak może się na początku wydawać.
Alfabet w języku szwedzkim
Skoro mowa o podstawowych informacjach o języku szwedzkim, to zacznijmy klasycznie od alfabetu. Szwedzki alfabet nie różni się zbytnio od polskiego i składa się z 29 liter (w nawiasie ich wymowa):
A [a]
B [be]
C [se]
D [de]
E [e]
F [eff]
G [ge]
H [hå]
I [i]
J [ji]
K [kå]
L [ell]
M [em]
N [en]
O [o]
P [pe]
Q [ku]
R [err]
S [ess]
T [te]
U [u]
V [ve]
W [dubbelve]
X [eks]
Y [y]
Z [säta]
Å [å]
Ä [ä]
Ö [ö]
Zawiera więc 3 litery, których nie ma w polskim:
- Å – wymawiamy podobnie jak polskie „o”, ale z bardziej zaokrąglonymi ustami
- Ö – dźwięk mniej więcej między polskim „o” i „e”
- Ä – wymawia się podobnie jak polskie „e”
„Å” i „ö” to również osobne słówka! „En å” oznacza strumień, a „en ö” – wyspę.
A tu znajdziecie krótki filmik, na którym możecie usłyszeć „na własne uszy” jak brzmi szwedzki alfabet.
Szwedzka wymowa
To, że w większości szwedzki alfabet jest taki sam jak polski, nie znaczy jednak, że wymowa też jest tak podobna! Jest to dla większości osób najtrudniejszy element nauki szwedzkiego, szczególnie na początku, kiedy słyszymy dużo obcych dźwięków i nie wiemy jeszcze za bardzo skąd się one biorą. Ale naprawdę nie ma się czym przejmować, wszystko jest kwestią wprawy, osłuchania się z językiem i ćwiczenia. Najważniejsze to dużo słuchać i nie bać się mówić, a efekty przychodzą naprawdę szybko! Poza tym to właśnie szwedzka wymowa jest głównym elementem, dzięki któremu szwedzki brzmi tak śpiewnie i ciekawie.
Samogłoski w języku szwedzkim
Jedną z pierwszych rzeczy, które możemy zauważyć, jest to, że, w przeciwieństwie do polskiego, danej literze nie zawsze odpowiada jeden dźwięk. Samogłoski w szwedzkim mogą występować w dwóch wariantach – długim i krótkim. Jak wskazuje nazwa, krótkie samogłoski wymawiamy krócej, a długie – nieco dłużej, ale to nie jedyna różnica. Długa i krótka samogłoska to dwa różne dźwięki i każdy wariant wymawia się nieco inaczej. Jest to przystępnie wytłumaczone m.in. tutaj:
Akcenty w języku szwedzkim
Inną ciekawą rzeczą, która nie występuje w polskim, są akcenty – słowa w szwedzkim mogą być akcentowane na dwa sposoby:
- Pierwszy akcent jest w zasadzie podobny do tego, co słyszymy m.in. w polskim – na jedną sylabę jest położony trochę większy nacisk, a przez pozostałe sylaby trochę się „prześlizguje” i nie skupia się na nich za bardzo.
- Drugi akcent występuje tylko w wyrazach wielosylabowych i polega na tym, że najpierw kładziemy nacisk na jedną sylabę, po czym akcent opada i w następnej sylabie znowu „skacze”.
Brzmi dziwnie? Z naszego punktu widzenia na pewno jest to dosyć egzotyczne i na początku może być trudne, ale jeśli dopiero zaczynacie naukę, nie przejmujcie się tym zbytnio – wszystko przyjdzie z czasem i Wy też będziecie mogli „śpiewać” jak Szwedzi. A że o wymowie łatwiej się mówi niż pisze, na dole znajdziecie link do filmiku (po angielsku), w którym to zagadnienie jest szerzej wytłumaczone:
Zachęcamy także do obserwowania nas na Instagramie, gdzie często poruszamy różne zagadnienia dotyczące szwedzkiej wymowy.
Zaimki osobowe w języku szwedzkim
Trochę postraszyłem Was wymową, to teraz może czas na szwedzką gramatykę, a ta w szwedzkim naprawdę nie jest szczególnie trudna. Jeśli nie lubicie siedzieć godzinami przed tabelami odmian, to wybraliście dobry język! Wiele elementów gramatyki jest mocno uproszczonych i dzięki temu całkiem przystępnych. Na pierwszy ogień pójdą zaimki osobowe w języku szwedzkim:
- jag – ja
- du – ty
- han/hon – on/ona (kiedy mówimy o ludziach)
- den (jeśli rzeczownik ma rodzajnik en) /det (jeśli rzeczownik ma rodzajnik ett) – ono
- vi – my
- ni – wy
- de – oni
Warto zaznaczyć, że zaimki są w szwedzkim „obowiązkowe” i nie można ich pominąć. W polskim nie musimy np. mówić „ja idę” – wystarczy samo „idę”, w szwedzkim natomiast to zdanie brzmi „jag går” – jag jest konieczne. Szwedzkie czasowniki nie odmieniają się przez osoby, a więc potrzebujemy zaimka, żeby wiedzieć, o kim mówimy.
Jak ćwiczyć szwedzką gramatykę? Przeczytaj!
Odmiana czasownika w języku szwedzkim
Tak jak wspominałem, gramatyka w szwedzkim jest naprawdę przystępna, a odmiana czasownika jest tego świetnym przykładem. A raczej prawie całkowity brak odmiany! Szwedzki czasownik nie odmienia się przez osoby, a więc tabela dla czasownika „być” (w czasie teraźniejszym „är”) wygląda tak:
We wszystkich osobach czasownik ma formę „är”, a więc „ja jestem” – „jag är”, „ty jesteś” – „du är” itd. Prawda, że proste?
Rodzajniki w języku szwedzkim
Do każdego szwedzkiego rzeczownika „przypisany” jest jeden z dwóch rodzajników – „en” lub „ett”, np. en bil – samochód, ale ett barn – dziecko. Nie istnieje niestety jedna uniwersalna zasada, która pozwoli nam rozpoznać rodzajnik każdego słowa, więc warto uczyć się rzeczowników od razu z rodzajnikami.
Nie czekaj i już dziś zapisz się na kurs języka szwedzkiego z doświadczonym lektorem. Do wyboru w opcji internetowej lub w naszej siedzibie w Poznaniu!
Mam nadzieję, że te podstawowe informacje o języku szwedzkim były dla Was przydatne i zachęciły Was do nauki tego języka! Jeśli tak, to macie przed sobą super przygodę!
