System edukacji w Szwecji – co warto wiedzieć?

Szkoła w Szwecji jest miejscem przyjaznym dzieciom i młodzieży, w którym każdy ma równe prawa – niezależnie od płci, pochodzenia czy sytuacji ekonomicznej. Na tym jednak nie kończą się jej zalety. Nauka w Szwecji odbywa się w swobodnej atmosferze, która sprzyja samodzielnemu kształtowaniu poglądów oraz krytycznemu myśleniu. Dzieci mogą zwracać się do nauczycieli po imieniu, a zamiast spędzać godziny na wkuwaniu definicji z podręczników, dyskutują, pracują w grupach i rozwijają kreatywność. Jeśli zastanawiasz się, jak wygląda szkoła w Szwecji, ile trwa obowiązkowa edukacja lub kiedy mieszkańcy Północy mają wakacje, zapraszamy do dalszej lektury!

Jak wygląda szkoła w Szwecji?

System edukacji w Szwecji jest zdecentralizowany, co oznacza, że to gminy są odpowiedzialne za organizację nauczania. Takie rozwiązanie daje samorządom stosunkowo dużą swobodę w podejmowaniu decyzji o tym, jak wygląda kształcenie. Dzieci w Szwecji mogą jednak uczęszczać nie tylko do szkół publicznych, ale również prywatnych, które często mają określony profil.

Kształcenie młodych ludzi jest bardzo ważne dla mieszkańców Północy, dlatego oświata w Szwecji jest dobrze finansowana. Przekłada się to na wysoką jakość wyposażenia szkół, a także kadry nauczycielskiej, która może liczyć na godne zarobki.

Szkoła w Szwecji – ciekawostki

Szkolnictwo w Szwecji pod wieloma względami różni się od polskiego. Program, forma zajęć oraz relacje między uczniami i nauczycielami znacznie odbiegają od znanych nam standardów. Czym szczególnie zaskakuje edukacja w Szwecji? Poznaj ciekawostki na jej temat.

• Edukacja w Szwecji jest całkowicie bezpłatna. Co więcej, uczniowie szkół średnich co miesiąc otrzymują od państwa kieszonkowe. Nie ulega wątpliwości, że to świetna motywacja, by kontynuować naukę po ukończeniu obowiązkowego etapu kształcenia.
• Atmosfera w salach lekcyjnych jest przyjazna i swobodna. Do tego stopnia, że dzieci mówią do nauczycieli na „ty”, często przybijają im piątki i wspólnie żartują. Skrócony dystans zapobiega niepotrzebnej presji.
• Przez pierwsze kilka lat edukacji uczniowie nie muszą martwić się o oceny. Dostają je dopiero od 6. klasy. Wcześniej nauczyciele oceniają postępy w nauce opisowo.
• System szkolnictwa Szwecji zakłada, że powtarzanie klasy to ostateczność. Niezaliczenie jednego lub kilku przedmiotów nie powoduje więc, że uczeń musi spędzić w szkole dodatkowy rok

Szkolnictwo w Szwecji – etapy edukacji

Obowiązek szkolny w Szwecji trwa 10 lat – od 6. do 16. roku życia. Pierwszym etapem edukacji jest szkoła podstawowa (grundskola). Sześciolatki trafiają najpierw do klasy zerowej, a następnie kontynuują naukę w klasach 1-9, kolejno na poziomie wczesnoszkolnym, średnim i wyższym. Dzieci od początku uczą się angielskiego oraz innych przedmiotów, które znamy z polskich szkół. W późniejszych latach rozpoczynają też naukę drugiego języka obcego.

Po ukończeniu szkoły podstawowej w Szwecji młodzież może rozpocząć kształcenie w szkole średniej (gymnasieskola). Może, ale nie musi – ten etap edukacji nie jest bowiem obowiązkowy. W trakcie 3 lat nauki uczniowie zdobywają wykształcenie zawodowe lub przygotowujące do podjęcia studiów wyższych. Szkoły oferują między innymi profil ekonomiczny, humanistyczny oraz techniczny. 

Jak wygląda dalsza nauka? Szwecja może pochwalić się szerokimi możliwościami edukacji wyższej. Szkolnictwo na poziomie akademickim jest bezpłatne, a kandydaci wybierają kierunek z oferty państwowych uniwersytetów, högskola oraz uczelni niepublicznych.

Wakacje i dni wolne w Szwecji

Szkoły w Szwecji co roku witają uczniów w drugiej połowie sierpnia i zamykają się w pierwszej połowie czerwca. Dzieci mogą też odpocząć podczas ferii jesiennych, świątecznych, zimowych i wielkanocnych. Oprócz tego Szwedzi mają wolne w takie dni, jak: 

• 6 stycznia, czyli Święto Trzech Króli,
• 1 maja – Święto Pracy,
• Święto Narodowe Szwecji przypadające na 6 czerwca,
• Zielone Świątki, które są świętem ruchomym.

Rok szkolny w Szwecji zapewnia więc wiele okazji do dłuższych i krótszych wyjazdów.

Czy w Szwecji działają polskie szkoły?

Rodzice mieszkający w Szwecji mają możliwość zapisania dziecka do polskiej szkoły. Tego rodzaju placówki skupiają się przede wszystkim na pielęgnowaniu znajomości ojczystego języka. Dużą rolę odgrywa w nich także wiedza o historii i kulturze kraju. Jak działa polska szkoła w Szwecji? Oferta edukacyjna nie jest szeroka. Rodzice mogą zapisać dzieci do Szkoły Polskiej im. Katarzyny Jagiellonki przy Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Sztokholmie lub wybrać zajęcia online.

Należy pamiętać, że tego rodzaju placówki zapewniają wyłącznie nauczanie uzupełniające. Nie stanowią więc alternatywy dla szwedzkich szkół.

Porównanie systemu edukacji w Polsce i Szwecji

Przedszkole, szkoła podstawowa i średnia w Szwecji wyglądają inaczej niż w Polsce. Wynika to przede wszystkim z podejścia do uczniów. W Skandynawii dzieci od najmłodszych lat są uczone samodzielności – nauczyciele nie wywierają na nich presji ani ich nie kontrolują. Dają im wyłącznie możliwości, z których mogą skorzystać lub nie. Ten rodzaj swobody jest bardzo ważny w kształtowaniu odpowiedzialności za własne decyzje.

Kolejnym aspektem, który różni szwedzkie szkoły od polskich, jest sposób, w jaki przekazywana jest wiedza. Nauka nie opiera się na wertowaniu podręczników, wałkowaniu nudnych definicji oraz czasochłonnych pracach domowych. Zamiast tego nauczyciele zachęcają uczniów do analitycznego myślenia, samodzielnego formułowania wniosków i dyskusji w kilkuosobowych grupach. Ten rodzaj kształcenia jest nie tylko przyjemniejszy, ale również wysoce efektywny.

Ze względu na swobodniejszy charakter zajęć, nauka w Szwecji jest mniej stresująca dla uczniów. Brak presji i obawy przed negatywną oceną sprawia, że dzieci są bardziej zmotywowane i chętniej angażują się w zajęcia. Nie ulega wątpliwości, że to bardzo pozytywny aspekt edukacji.

System edukacji w Szwecji – podsumowanie

Porównanie systemu edukacji w Polsce i Szwecji nie pozostawia złudzeń: kraje różnią się zarówno pod względem podejścia do uczniów, jak i formy nauczania. Szkolnictwo w Skandynawii ma wielu przeciwników, ale nie ulega wątpliwości, że jest też pełne zalet. Przyjemna atmosfera, rozwój praktycznych umiejętności, nauka samodzielnego myślenia i odpowiedzialności to aspekty, których zdecydowanie warto uczyć się od Szwedów.

Planujesz wyjechać z rodziną na Północ, ale języki skandynawskie są Ci zupełnie obce? W takim razie zapraszamy na kurs do MESTER! Nauka języka szwedzkiego w naszej szkole przebiega w miłej atmosferze i przynosi szybkie efekty. Dzięki temu masz pewność, że po przyjeździe do Szwecji bez problemu się zaadaptujesz i poczujesz jak w domu!