Szyk prosty zdania w języku szwedzkim

Dzisiaj trochę o kwestii, która jest w szwedzkim naprawdę ważna, czyli o szyku zdania. Na pierwszy ogień idą podstawy, czyli tak zwany szyk prosty zdania w języku szwedzkim.

Szyk zdania (szw. ordföljd) w szwedzkim jest ściśle określony – inaczej niż w polskim, gdzie poszczególne części zdania nieraz możemy przestawiać w zasadzie dowolnie. Jest to w pewnym sensie cena, jaką trzeba zapłacić za to, że szwedzka odmiana jest bardzo uproszczona – w jakiś sposób Szwedzi muszą sygnalizować, które słowo ma jaką rolę w zdaniu, a że nie robią tego przy pomocy przypadków, używają w tym celu właśnie szyku. I tak konieczność zwracania uwagi na szyk jest chyba niewielkim kosztem za brak długich tabel odmian 🙂

Pierwsza ważna zasada: w szwedzkim zdaniu praktycznie zawsze występuje podmiot. W polskim możemy czasem zostawić go w domyśle, np. powiemy raczej idę do szkoły niż ja idę do szkoły. W szwedzkim zawsze ten podmiot zostaje, a więc powiemy jag går till skolan.

V2

Drugą zasadą jest tak zwana zasada V2. Oznacza ona, że w zdaniu czasownik (verb) zawsze występuje na drugim miejscu – w zdaniu prostym pierwszy jest podmiot, a drugi czasownik, np.:

1. Jag 2. åker 3. till Poznań – jadę do Poznania

1. Jag 2. heter 3. Szymon – nazywam się Szymon

1. Ni 2. talar 3. svenska – mówicie po szwedzku

Szyk jest więc dosyć ścisły i nie pozwala na tak wiele kombinacji jak polski. Nie jest jednak aż tak nudno, można na przykład przerzucić późniejszy element zdania na początek, żeby zwrócić większą uwagę na jakąś kwestię. Stosuję się wtedy tzw. inwersję – podmiot znajduje się wtedy po czasowniku, podczas gdy ten zostaje na drugim miejscu. Możemy więc też powiedzieć:

1. Till Poznań 2. åker 3. jag.

1. Szymon 2. heter 3. jag.

1. Svenska 2. talar 3. ni.

Dopełnienie, a więc część zdania odnosząca się do i określająca czasownik, zwykle jest w zdaniu po czasowniku, np.

1. Han 2. ger 3. mig 4. en bok – on daje mi książkę

Numer 3 i 4 to w tym zdaniu właśnie dopełnienie.

Uwaga też na przeczenia! Słówko inte, używane do tworzenia przeczeń, i niektóre przysłówki, takie jak också (też) alltid (zawsze), ofta (często) czy aldrig (nigdy) stoją w prostym zdaniu oznajmującym po czasowniku.

1. Jag 2. vet 3. inte 4. det – nie wiem tego

1. Vi 2. kan 3. också 4. spela – też możemy zagrać

Teraz już wiesz, jak wygląda szyk prosty zdania w języku szwedzkim! Nie są to jeszcze wszystkie zasady dotyczące szyku, ale są to już solidne podstawy 🙂

Więcej o tych tematach pojawi się na blogu już niebawem, możesz też posłuchać o tym na naszym Youtubie.

Przypominamy też, że jeśli jeszcze nie zapisałeś_aś się na nasz kurs wakacyjny, cały czas możesz to zrobić! Sierpniowe kursy startują już za kilka tygodni.